Władysławowo i Puck są sąsiednimi miejscowościami. Po XVII-wiecznych wojnach nastąpiła stagnacja i upadek miasta, co przypieczętował I rozbiór, gdy Puck włączono do powiatu wejherowskiego. Na początku XIX wieku dokonano rozbiórki zamku oraz fortyfika­cji miejskich. Od połowy XIX wieku Puck zaczął się prze­obrażać – w miejsce szachulcowej i drewnianej zabudowy zaczęto stawiać murowane kamienice, upiększono centrum miasta, a na potrzeby ludności ewangelickiej nad zatoką wybudowano kościół luterański. Po zwycięstwie w wojnie z Francją (1870 r.) na rynku wzniesio­no pomnik niemieckiego żołnierza. Odradzające się gospodarczo miasteczko sko­rzystało na reorganizacji państwa, kiedy to na powrót ustanowiono w Pucku sie­dzibę powiatu. Duże znaczenie miała dla Pucka także budowa linii kolejowej, za­kończona w 1898 roku. W1912 roku uruchomiono w mieście elektrownię, zasila- jącą początkowo największą pucką fabrykę – Zakłady Magdsicka (produkujące maszyny rolnicze), później zaś całe miasto. W latach 1911-1912 nad zatoką pobudowano także koszary i basen dla wodnopłatów oraz lotnisko „zeppelinów”.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1920 roku w Pucku odbyły się uroczyste zaślubiny Polski z morzem. Na pamiątkę tego wydarzenia w porcie ustawiono słup „zaślubinowy”, który można oglądać do dzisiaj. Wspomnianą .stację powietrzną” przejęło Wojsko Polskie i utworzyło tu Morski Dywizjon lotniczy. Niestety, pozostałe po Niemcach maszyny szybko stały się zabytkami. Braki sprzętowe już na początku lat 30. sprawiły, iż Pucki Dywizjon przestał odgrywać jakąkolwiek rolę wojskową. Mimo to do końca II Rzeczypospolitej puccy lotnicy byli chlubą ojczyzny, a pierwszy nalot niemieckiej Luftwaffe we wrześniu 1939 roku dosięgnął właśnie Pucka.

Druga wojna światowa szczęśliwie ominęła miasto, a naloty w roku 1939 i ra- bunki w roku 1945 nie spowodowały w Pucku większych strat. Po wojnie roze­rwano jedynie kościół ewangelicki, a na terenie dawnej bazy lotniczej otwarto Puckie Zakłady Mechaniczne. Na przełomie lat 50. i 60. uporządkowano też część rnegu morskiego między portem a parkiem. Miejscowi harcerze, entuzjaści że- z ars twa, wybudowali służący żeglarzom do dzij Harcerski Ośrodek Morski, l aorządkowanie gospodarki wodno-ściekowej oraz samooczyszczenie wód za- k ki przywróciło Puckowi w latach 90. XX wieku charakter letniska.

Od 1999 roku Puck jest miastem powiatowym. Przeprowadzona w ostatnich latach rozbudowa portu jachtowego w Pucku i Władysławowie uczyniła z niego prawdziwy raj dla żeglarzy i tury­stów szukających możliwości aktywnego wypoczynku nad wodą. Malownicza marina, stopniowo odnawiane centrum miasta i rozpoczęta rewitalizacja puckie- 30 rynku, dobrze wróżą turystycznej przyszłości miastecza.

Jarosław Ellwart Gdynia 2009

Mniej tłocznie bywa w okolicach Pucka oraz w gminach Kosakowo i Krokowa. W związku z tym niniejszy rozdział podzielony jest na dwie części. Pierwsza-„ Puck i okolice ”, prezentuje rzadziej odwiedzaną część powiatu – tereny gmin Kosakowo i Puck (poza miastem Puck) oraz, położoną w zachodniej części ziemi puckiej, gminę Krokowa. W drugiej zaś części – „ Władysławowo i Półwysep Helski ”, przedstawiamy gwarny latem pas nadmorski od Władysławowa po Karwię.

PUCK

Powiatowe miasteczko nad Zatoką Pucką, położone 40 km od Gdyni i 30 km od Wejherowa, dawny symbol polskiej obecności nad Bałtykiem. Przez wieki zmieniali się mieszkańcy, władcy, zmieniało się rybołówstwo, a Puck jakby wciąż pozostawał taki sam. Oczywiście to tylko pozór, ale i tak do tego kaperskiego grodu przyciągają nagromadzone w nim zabytki oraz niepowtarzalna atmosfera, której darmo szukać w innych nadmorskich miastach Pomorza.

DZIEJE

Wiadomo, że w VII wieku funkcjonował tu port, a liczne znale­ziska świadczą o szerokich kontaktach handlowych „prapuc- czan ”. Przypuszczalnie ośrodkiem administracyjnym Puck stał się dopiero w XI wieku. Później gród był siedzibą książęcego kasztelana. Po opanowaniu Pomorza przez Krzyżaków w Pucku osiadł zakonny urzędnik do spraw rybołówstwa, nazywamy „ rybic- kim”. Po otrzymaniu praw miejskich w 1348 roku miejscowość została ufortyfikowana, a w miejscu gródka kasztelańskiego wzniesiono murowany za­meczek.

W okresie wojny trzynastoletniej miasto oddano w zastaw Gdańskowi, a w 1457 roku gdańszczanie przekazali go na rok szwedzkiemu królowi Karolowi Knutse- nowi. Po zakończeniu wojny trzynastoletniej i przyłączeniu Pomorza Gdańskiego do Korony w 1466 roku, Puck stał się siedzibą starostwa. Wzrost znaczenia han­dlu morskiego i aspiracje Szwecji przyczyniły się do utworzenia tu w 1567 roku portu dla nowej floty wojennej. W czasie „potopu” tylko Władysławowo i Gdańsk oparły się szwedzkiemu najeźdźcy. Od strony zatoki oblężone miasta osłaniane były od czerwca 1656 roku przez 42 okręty holenderskie, do któ­rych we wrześniu dołączyło też 10 okrętów duńskich.

Jarosław Ellwart Gdynia 2009