Rdzennymi mieszkańcami terenu, na którym znajduje się obecnie Nadmorski Park Krajobrazowy są Kaszubi nazywani nordowymi. Nazwę tę zawdzięczają zajmowaniu przez nich najbardziej na północ wysuniętego obszaru, na jakim zachowała się ta grupa etniczna. Kultura, zwyczaje i obrzędy tutejszej ludności kształtowały się pod silnym wpływem morza, które dla wielu z nich było i jest miejscem pracy.
Kaszubi, pomimo silnych zabiegów germanizacyjnych, przetrwali czasy zaborów, wierni językowi i wyznaniu swoich ojców. W osadzie Bór na Półwyspie Helskim (obecnie wschodnia część Jastarni), zewangelizowanej w XVI wieku, nastąpił nawet proces odwrotny. W pierwszej połowie XIX wieku, ku trwodze przedstawicieli rządu pruskiego, ludność powróciła do wiary katolickiej, a w poczuciu narodowym stała się polska. Było to w tamtym czasie zjawisko wyjątkowe.
Jedynie mieszkańcy osady Władysławowa, poddani od XV wieku Gdańskowi, po przyjęciu w 1526 roku luteranizmu, stopniowo ulegli germanizacji. Urzędnicy II Rzeczpospolitej zanotowali tu w roku 1920 obecność zaledwie 2 rodzin kaszubskich wyznania katolickiego. Ludność pochodzenia niemieckiego opuściła Hel jeszcze przed rozpoczęciem II wojny światowej.
Po odzyskaniu przez Polskę kaszubskiego wybrzeża nastąpiły zmiany w tutejszych stosunkach etnicznych. Spowodowane były one m.in. przybyciem z innych rejonów kraju licznych rzesz urzędników państwowych, robotników, ludzi interesu pragnących czerpać dochody z ruchu letniskowego handlu i przetwórstwa rybnego oraz żołnierzy, kierowanych rozkazem do tworzonego na Półwyspie Helskim wojskowego „Rejonu Umocnionego”. Nie brak też było osób, które osiedliły się nad morzem ze względu na walory krajobrazowe i klimatyczne. Proces zmian trwa do dnia dzisiejszego, wyrażając się m.in. w zmniejszającej się liczbie ludności posługującej się językiem kaszubskim, czy uprawiającej tradycyjne dla tego terenu rzemiosło rybackie. Coraz mniej osób integruje się ze starymi zwyczajami i obrzędowością.
Kaszubi, których język zbliżony jest do języka dawnych Słowian polabskich, nie stanowią grupy jednorodnej dialektycznie. Wśród mieszkańców Kaszub Północnych (Nordy), których narzecze uznawane jest za zachowujące najwięcej właściwości kaszubskich (stanowią koreń Kasebów), można wyróżnić kilka mniejszych grup, określanych przezwiskami pochodzącymi od właściwości językowych, podstawowego zajęcia lub charakterystycznej lokalizacji. Najważniejsze z nich to: Belocy (Belcice) i Rybacy (Rebaki).
Belocy, zamieszkujący żyzne ziemie Kępy Swarzewskiej, Oksywskiej i częściowo Puckiej, utrzymują się zarówno z rolnictwa jak i rybołówstwa Władysławowo. Ich nazwa pochodzi od szczególnej cechy fonetycznej ich języka – Kaszubi ci belócą, czyli wymawiają głoskę „1” tam gdzie inni mówią „1”, np. zamiast: Ja bel (ja byłem), Belok powie: Ja bel.
Category: Nadmorski Park Krajobrazowy
You can follow any responses to this entry through the RSS 2.0 feed.
Both comments and pings are currently closed.