Wędrówki ptaków wiosenne oraz zimowanie

Zimą na teren Polski kaczki morskie takie jak lodówka(Clangulahyemalis) , markaczka Mellanittta nigra), uhla i edredon, oraz mewy srebrzysta pospolita (Larus canus) i œmieszka oraz siodlata (Larus marinus). W okresie zimowym nad Zatoką Pucką(okolice Władysławowa) najwięcej zimuje łabędzi niemego (Cygnus olor). Podczas lagodnych zim rzybywa tu też łyska (Fulica atra). Mewy najliczniej gromadzą się na terenach portów rybackich i przy wędzarniach, gdzie łatwiej jest zdobyć pokarm. Częœć z nich towarzyszy kutrom na łowiskach, znajdując tu bogatą bazę pokarmową. Zwiększenie po II wojnie œwiatowej intensywnoœci połowów i rozwój przetwórstwa rybnego w znaczący sposób wpłynął na wzrost liczebnoœci mew w całej Europie. Ich ekspansja trwa nadal i w niektórych miejscach stanowią one poważne zagrożenie dla populacji lęgowych innych ptaków.

Na polach, wysypiskach œmieci i w obrębie zabudowań bardzo licznie przebywają gawrony i kawki. Codziennie o œwicie i przed zmierzchem przelatują gromadnie niekiedy wielokilometrowy dystans dzielący ich zbiorowe noclegowiska od miejsc żerowania. Z drobnych ptaków wróblowych zimą spotyka się m.in. czeczotki (Acanthis flammes), kwiczoły (Turdus pilaris), œnieguły (Plectrophenax nivalis), gile (Pyrhulla pyrhulla), dzwońce (Carduelis chloris) oraz sikory: bogatkę (Parus major) i modraszkę {Parus caeruleus).

Wędrówki ptaków Władysławowo

Wędrówki ptaków Władysławowo

Powrotna wędrówka na lęgowiska zaczyna się w niektórych sezonach, o łagodnym przebiegu zimy, już pod koniec stycznia. Najwczeœniej opuszczają swoje zimowisko dorosłe mewy, a zwłaszcza mewa srebrzysta i siodłata. Wiosenna migracja przebiega znacznie szybciej niż jesienna. Wiele gatunków siewkowców lęgnących się w strefie tundry, spotykanych licznie jesienią, wiosną omija południowe wybrzeża Bałtyku i wędruje przez Skandynawię. Zdecydowanie najliczniejszym gatunkiem z tej grupy zatrzymującym się wiosną na podmokłych, nadmorskich łąkach jest łęczak. Ponadto doœć licznie można spotkać kszyki i bataliony. Te ostatnie niekiedy także odbywają tu zbiorowe toki. Oprócz gatunków kaczek dominujących w okresie jesiennej migracji, liczniej pojawiają się płaskonos i rożeniec {Anas acuta). Podobnie jak jesienią na polach i łąkach zatrzymują się gęsi. Wiosenna migracja trwa jeszcze, gdy miejscowe gatunki rozpoczynają lęgi.

Przelot ptaków drapieżnych jest wiosną bardzo intensywny. Przy sprzyjającej pogodzie, w ciągu godziny nad Półwyspem Helskim przelatuje nawet ponad 100 osobników z różnych gatunków. Dominują myszołów zwyczajny, myszołów włochaty {Buteo lagopus) i krogulec. W maju doœć licznie wędruje trzmielojad {Pernis apivorus). Podobnie jak jesienią bardzo licznie migrują ptaki wróblowe tworząc w niektóre dni zwarty strumień przelotu złożony z wielu tysięcy osobników. Przy okazji zapraszamy do m. Władysławowo  i skorzystania z ofert bazy noclegowej.

Odloty ptaków

PóŸnym latem, na Zatoce Puckiej obok Władysławowa obserwuje się kilkutysięczne zgrupowania kormoranów. Ptaki te przybywają tu po odbyciu lęgów i jesienią większoœć z nich odlatuje na zimowiska położone w cieplejszych rejonach Europy. Liczebnoœć tego rybożemego gatunku w ostatnich dwudziestu latach gwałtownie wzrosła w całej Europie. Związane jest to między innymi ze wzrostem żyznoœci (eutrofizacji) wód, która pociągnęła za sobą zmiany w składzie i liczebnoœci ichtiofauny. Opinie o jego szkodliwoœci dla gospodarki rybackiej są mocno przesadzone, albowiem kormoran łowi przede wszystkim drobne ryby, nie mające większego znaczenia gospodarczego. Innym gatunkiem rybożemym, który bardzo wczeœnie pojawia się na wodach Zatoki Puckiej w rejonie Władysławowa jest perkoz dwuczuby (Podiceps cristatus). W sierpniu stada liczące po kilkaset osobników można spotkać przede wszystkim koło wsi Rewa. Oprócz kormoranów i perkozów bardzo licznie na Zatoce Puckiej pojawiają się różne gatunki kaczek. W okresie jesiennej wędrówki widuje się duże stada œwistunów (Anas penelope), cyraneczek (Anas crecca), krzyżówek, czernic i gągołów (Bucephala elan gula). Inne gatunki nie są już tak liczne, choć regularnie spotyka się je w wielu miejscach.

Jesienią na polach i podmokłych łąkach zatrzymują się dzikie gęsi. Często tworzą wielogatunkowe stada. Najczęœciej spotyka się trzy gatunki: gęœ białoczelną (Anser albifrons), gęœ zbożową (Anser fabalis) i gęgawę. Na Bielawskich Błotach w tym okresie spotyka się duże, liczące nawet do 600 osobników, stada żurawi.

Władysławowo kwatery Władysławowo noclegi Władysławowo

Władysławowo kwatery Władysławowo noclegi Władysławowo

Wędrówka ptaków wróblowych jest szczególnie dobrze widoczna na Półwyspie Helskim(Władysławowo-Hel), gdzie strumień lecących ptaków koncentruje się nad wąskim pasem lądu. Rozpoczyna się ona w drugiej połowie sierpnia wędrówką jaskółek, pokrzewek i jerzyków (Apus apus). We wrzeœniu przelatują licznie zięby (Fringilla coelebs), szpaki (Sturnus vulgaris), œwiergotki drzewne (Anthus trivialis), a nieco póŸniej, na przełomie wrzeœnia i paŸdziernika takie gatunki jak: czyż (Carduelis spinus), rudzik, œpiewak i sikory. W paŸdzierniku swoje maksimum liczebnoœci osiągają mysikrólik (Regulus regulus) i lecące w dużych mieszanych stadach gawrony (Corvus frugilegus) i kawki (Corvus monedula). Jesienna migracja wielu ptaków, zwłaszcza wodnych, kończy się bardzo póŸno, nawet w grudniu. W dużej mierze zależy to od panujących warunków pogodowych i dla większoœci gatunków kaczek trudno jest precyzyjnie nakreœlić granicę między okresem jesiennego przelotu a okresem zimowania.

Wyk.mat.A.Janty

Jesienna emigracja ptaków

Park Władysławowo

Park Władysławowo

Jesienią na terenie Parku(Władysławowo) ptaki zatrzymują się by odpocząć i nabrać sił do dalszej wędrówki. Częœć z nich zostaje tu krótko, 1-2 dni, inne odpoczywają dłużej, nawet powyżej tygodnia. Podmokle, nadmorskie łąki oraz piaszczyste plaże są ważnym miejscem dla wędrujących siewkowców. Niektóre z tych ptaków pokonują corocznie kilkanaœcie tysięcy kilometrów między syberyjskimi lęgowiskami a zimowiskami w południowej Afryce. Takie długie przeloty odbywają piaskowiec (Calidris alba), biegus rdzawy (Calidris canutus) i biegus krzywodzioby (Calidris ferruginea). Pokonanie tak dużej odległoœci nie jest możliwe jednym, długim lotem. Konieczna jest pewna liczba miejsc odpoczynkowych na trasie migracji, na których ptaki intensywnie żerują i odnawiają zapasy tłuszczu, służącego jako Ÿródło energii w trakcie lotu. Brak takich miejsc może stanowić poważne zagrożenie dla wielu gatunków. Potrzeba ochrony ich żerowisk jest więc bezsporna. Duże stada siewkowców gromadzą się obecnie w rejonie ujœcia Redy, a jeszcze do niedawna spotykało się je także na łąkach kolo Jastarni i Władysławowa. Mniejsze stadka tych ptaków widuje się jesienią praktycznie na całej długoœci wybrzeża Zatoki Puckiej. Spoœród siewkowców najwczeœniej, bo już z początkiem lipca, wędrówkę rozpoczynają brodŸce (rodzaj Tringa), bataliony (Philomachus pugnax) i czajki (Vanellus vanellus). Gatunki lęgnące się w strefie tundry pojawiają się około dwóch-trzech tygodni póŸniej. Najliczniejszym gatunkiem z tej grupy jest biegus zmienny. W ujœciu Redy jego koncentracje mogą osiągać nawet 1000 osobników. W niektóre sezony licznie pojawia się także najmniejszy przedstawiciel biegusów – biegus malutki (Calidris minuta). Fluktuacje liczebnoœci są częstym zjawiskiem u gatunków z dalekiej północy. W latach wysokiej liczebnoœci lemingów, drapieżniki nie interesują się trudniejszą zdobyczą jaką są dla nich jaja i pisklęta ptaków. Natomiast w lata “bezlemingowe” ptaki są głównym składnikiem ich diety, a wynikiem tego jest bardzo niski sukces rozrodczy i co za tym idzie mniejsza liczebnoœć ptaków podczas jesiennej wędrówki. Poza wymienionymi już gatunkami jesienią można zaobserwować także większe gatunki siewkowców takie jak szlamnik (Limosa lapponica), siewnica (Pluvialis sąuatarola) i kuliki (rodzaj Numenius). Począwszy od sierpnia, wzdłuż wybrzeży intensywnie migrują mewy i rybitwy. Dominują tu takie gatunki jak œmieszka, mewa srebrzysta, rybitwa zwyczajna.

Wyk. mat. A.Janty

Piękna przyroda nadmorska

Podmokłe tereny, oraz nadwodne zaroœla są miejscem zakladania gniazd przez remiza (Remiz prenduilinus). Umieszczone są głównie na końcówkach gałązek zwisających nad wodą lub terenem podmokłym. Na tych terenach spotkać można słowika szarego (Luscina luscina), łozówkę (Acrocephalis palustiris), oraz dziwonię (Carpodacus erythrinus). Ten ostatni gatunek pochodzi z Azji i skolonizował teren naszego kraju w ciągu ostatnich 30 lat. Najliczniej na terenie Parku występuje w rejonie ujœcia Redy w kierunku Władysławowa.

Nadmorski Park Krajobrazowy

Nadmorski Park Krajobrazowy

Znaczną częœć terenu Nadmorskiego Parku zajmują tereny uprawne. Awifauna nie jest tu bogata i liczna w gatunki. Typowymi mieszkańcami pól i łąk są skowronek polny (Alauda arvensis), œwiergotek łąkowy (Anthus pratensis), pokląskwa (Saxícola rubetra) i pliszka żółta (.Motacilla flava). Ich gniazda zakładane są na ziemi, zazwyczaj pod przykryciem niskiej roœlinnoœci, przez co są trudne do znalezienia. W bezpoœrednim otoczeniu pól i łąk znajdują się zazwyczaj fragmenty zadrzewień lub różnego rodzaju zaroœli œródpolnych. Stanowią one miejsce gniazdowania szeregu gatunków drobnych ptaków wróblowych, takich jak trznadel (Emberiza citrinella), zaganiacz (Hippolais icterina), gąsiorek (Lanius collurio), makolągwa (Acanthis cannabina), piegża (Sylvia curruca) i cierniówka (Sylwia communis). W tego typu krajobrazie spotyka się też kuropatwy (Perdix perdix). Warto też wspomnieć o potrzeszczu {Miliaria calandra), gatunku spokrewnionym z trznadlem, który na terenie Europy zachodniej wyraŸnie zmniejsza swoją liczebnoœć. Na terenie parku występuje m.in. koło wsi Rewa.

Spoœród gatunków leœnych najcenniejszymi elementami fauny są wójcik (.Phylloscopus trocholoides) i dwa gatunki krzyżodziobów: œwierkowy (Loxia curviristra) i sosnowy (Loxia pyttyopsittacus) – gatunki bardzo rzadkie w skali kraju. W ostatnich latach brak jest jednak bezspornych dowodów ich gniazdowania. Gniazda obu krzyżodziobów ostatni raz znaleziono kolo miejscowoœci Hel-Bór w latach szeœćdziesiątych. W pasie lasów nadmorskich gniazduje 3-5 par kruka (Corvus corax), gatunku który po objęciu go ochroną znacznie zwiększył swoją liczebnoœć. Spoœród krukowatych warto wspomnieć też o licznym występowaniu wrony siwej (Corvus corone cornix) w okolicach Jastarni i Juraty. Tam też w połowie lat osiemdziesiątych odnotowano próbę lęgu czarnowrona (Corvus corone corone) w parze z wroną siwą. Czamowron jest zachodnioeuropejskim podgatunkiem wrony pojawiającym się rzadko w Polsce i zazwyczaj u nas nie gniazduje. W lasach na terenie Parku gnieŸdzi się kilka gatunków ptaków drapieżnych. Stosunkowo najliczniej występuje myszołów zwyczajny (Buteo buteo). Stwierdzono też kilka par jastrzębia (Accipiter gentilis), krogulca (Accipiter nisus) oraz co najmniej jedną parę kobuza (Falco subbuteo). Wysoce prawdopodobne jest także gniazdowanie pustułki (Falco tinunnculus). W otulinie Parku przez kilka lat gnieŸdził się bielik (Haliaetus albicilla). Obecnie gatunek ten jest regularnie widywany, lecz nie ma bezspornych dowodów by wyprowadzał pomyœlnie lęgi. Ptaki drapieżne były przez wiele lat bezmyœlnie tępione. Nie sposób przecenić ważnej roli jaką pełnia w różnych biocenozach. Obecnie wszystkie podlegają ochronie gatunkowej. Skład awifauny drobnych ptaków œpiewających nie wyróżnia się specjalnie w porównaniu do innych, podobnych jak w Parku kompleksów leœnych. Dominują tu takie gatunki jak: zięba (Fringilla coelebs), piecuszek (Phylloscopus trochilus), rudzik (Erithacus rubecula), œpiewak (Turdus philomelos), bogatka (.Parus major), gajówka (Sylvia borin), kapturka (Sylvia atricapilla), muchołówka żałobna (Ficedula hypoleuca). Polecamy tak ciekawe tereny.

Gatunki ptaków Nadmorskiego Parku

Nadmorskie, podmokle łąki są legowiskiem wielu gatunków siewkowców. Oprócz wymienionych już gnieżdżą się tu krwawodziób (Tringa totanus), czajka (Vanellus vanellus), sieweczka obrożna (Charadrius hiakticula), sieweczka rzeczna (Charadrius dubius) i kszyk (Gallinago gallinago). Bogatą awifaunę posiada składowisko popiołów z gdyńskiej elektrociepłowni, zlokalizowane kolo wsi Rewa. Gnieżdżą się tu perkoz rdzawoszyi (Podiceps grisegena), perkozek (Tachybaptus ruficollis), łyska (.Fúlica atrá), kokoszka wodna (Galinula chlor opus), wodnik (Rallus aquaticus), kropiatka {Porzana porzana), zielonka {Porzana parva), łabędŸ niemy {Cygnus olor), gęgawa (Anser anser), cyranka {Anas querquedula), płaskonos {Anas clypeata), krzyżówka {Anas platyrhynchos), czernica {Aythya fuligula), głowienka {Aythya ferina).

Ptak 3 - Nadmorskie Park Krajobrazowy

Ptak 3 – Nadmorskie Park Krajobrazowy

Z listy awifauny lęgowej Parku w ostatnich latach ubyła mewa œmieszka {Larus ridibundus), której kolonie lęgowe koło Jastarni(około 15 km od m.Władysławowo) i ujœcia Redy zostały zniszczone przez ludzi. W koloniach œmieszek gnieŸdzi się wiele gatunków ptaków wodnych korzystając z ochrony jaką zapewniają im mewy agresywnie zachowujące się w stosunku do intruzów. Wraz ze œmieszką przestał też gnieŸdzić się na terenie Parku zausznik {Podiceps nigricollis), którego gniazda znajdowały się wyłącznie na terenie kolonii œmieszek. Natomiast nowym gatunkiem jest mewa srebrzysta {Larus argentatus). Jej gniazda znajdują się w ruinach poniemieckiej tzw. “torpedowni” koło wsi Babie Doły. Gatunek ten w całej Europie zwiększa swoją liczebnoœć i rozszerza areał gniazdowy. W niektórych rejonach mewa srebrzysta stała się poważnym zagrożeniem dla innych gatunków ptaków lęgnących się na wybrzeżu, bowiem w poszukiwaniu pokarmu plądruje ona gniazda wybierając jaja i pisklęta. Nad Zatoką Gdańską nie ma na razie takiego niebezpieczeństwa, ponieważ liczebnoœć miejscowej populacji utrzymuje się na niewielkim poziomie. Zbiorowiskiem roœlinnym, które często towarzyszy terenom podmokłym jest szuwar trzcinowy. Najrozleglejsze trzcinowiska występują w rejonie ujœcia rzeki Redy i na łąkach koło Jastarni, Władysławowa. Awifauna trzcinowisk nie jest zbyt liczna w gatunki, lecz duża ich częœć nie występuje w innych siedliskach. Dominują tu drobne ptaki wróblowe, takie jak trzcinniczek {Acrocephalus scirpaceus), rokitniczka {Acrocephalus schoenobaenus), potrzos {Emberiza schoeniclus) i brzęczka {Locustella luscinioides). W rejonie ujœcia Redy w trzcinowiskach lęgnie się gęgawa, błotniak stawowy {Circus aeruginosus), bąk {Botaurus stellaris) oraz kilka gatunków kaczek i łabędŸ niemy. Bąk, bliski krewniak czapli, zamieszkuje trzcinowiska koło ujœcia Redy w kierunku Władysławowa,  w liczbie 2-3 par. Prowadzi skryty tryb życia i trudno go zaobserwować, lecz można często usłyszeć jego donoœny głos przypominający odgłos dmuchania w pustą butelkę. Z terenami podmokłymi związana też jest czapla siwa {Ardea cinerea). Jedyna kolonia lęgowa czapli siwych, licząca ok. 80 gniazd zlokalizowana jest w małym łęgu koło wsi Mosty. Czaple żerują na podmokłych łąkach i przybrzeżnych płyciznach łowiąc ryby, płazy, drobne ssaki i duże bezkręgowce.

Nadwodne zaroœla są miejscem zakładania gniazda przez remiza {Remiz penduilinus). Niewielki ten ptak wije bardzo charakterystyczne gniazda z puchu roœlinnego. Umieszczone są one zazwyczaj na końcach gałązek zwisających nad wodą lub nad terenem podmokłym. Przybyłych turystów (ornitologów)zapraszamy do zaciekawienia się tak pięknymi terenami.

Miejsca lęgowe ptaków

Ptaki - Nadmorski Park Krajobrazowy

Ptaki – Nadmorski Park Krajobrazowy

Łęczak jako bardzo rzadki w Polsce ptak gnieŸdzi się obecnie na terenie Parku tylko w rejonie ujœcia rzeki Redy, od Władysławowa około 20 km. W całej Polsce odbywa lęgi zaledwie 8-10 par tego gatunku. Ohar zakłada gniazda przede wszystkim w norach lub różnego rodzaju szczelinach. Na terenie Parku występuje około 15 par, co stanowi ponad 10% populacji krajowej. Rybitwa białoczelna gnieŸdzi się na piaszczystych rzecznych łachach i lokalnie na wybrzeżu. W całej Polsce występuje ok. 1000 par. Jest to gatunek silnie zagrożony przez działalnoœć człowieka. Kilka par tego gatunku gnieŸdzi się koło wsi Rewa, jednak sukces lęgowy jest tam bardzo mały ze względu na dużą penetrację ludzi i mszczenie gniazd. Szlachar zagnieŸdził się w ujœciu Redy po raz pierwszy w 1992 roku. Jest to gatunek nielicznie gniazdujący w Polsce, przede wszystkim na jeziorach Pomorza Œrodkowego i Mazur, a najbliższe stanowiska lęgowe znajdują się na jez. Wdzydze. Błotniak łąkowy jest nielicznym gatunkiem ptaka drapieżnego zamieszkującego najchętniej rozległe tereny podmokłe oraz niekiedy pola uprawne. W kraju jego liczebnoœć szacuje się zaledwie na kilkaset par. Na terenie parku jedna para nieregularnie gnieŸdzi się kolo ujœcia Redy. Podmokłe łąki, poroœnięte kępami wyższej roœlinnoœci trawiastej są ulubionym siedliskiem pliszki cytrynowej. Jest ona przybyszem z Azji, który od początku wieku stopniowo rozszerzał swój areał w kierunku zachodnim. Po raz pierwszy w Polsce jej lęgi stwierdzono w 1994 roku koło wsi Rewa. Obecnie kilka par tego gatunku gniazduje w rezerwacie “Beka” i na łąkach między wsiami Mechelinki i Rewa. Można się spodziewać, że jej liczebnoœć będzie stopniowo wzrastać. Na Bielawskich Błotach lęgnie się ok. 5 par żurawia (Grus grus), a ponadto przebywa tu regularnie od 100 do 200 osobników nielęgowych. Prawdopodobne jest też gniazdowanie sowy błotnej (.Asio flammeus). Jeszcze na początku lat osiemdziesiątych po jednej parze występowało na terenie Bielawskich Błot i w ujœciu Redy. Obecnie brak jest przekonywujących dowodów gniazdowania tego sporadycznie występującego w Polsce gatunku. Kolejnym rzadkim w skali kraju ptakiem jest pięknie ubarwiona żołna (Merops apiaster). Jej lęg stwierdzono koło Chłapowa (pod Władysławowem) w 1991 roku. Nie był to przypadek odosobniony albowiem wczeœniej dwie pary lęgowe obserwowano koło Choczewa (ok. 30 km od m.Władysławowo). Żołna gnieŸdzi się w norach, które wygrzebuje w skarpach. Jest gatunkiem owadożernym, a zdobycz swą chwyta w locie. W norach swoje gniazda zakładają też zimorodek (Alcedo atthis) i brzegówka (Riparia riparia), której większe kolonie znajdują się koło Osłonina, Mrzezina i przy ujœciu Redy. Zimorodek natomiast gnieŸdzi się pojedynczo, najczęœciej wygrzebując swoją norkę w stromym brzegu rzeki. Ten żywo ubarwiony ptak poluje na drobne ryby pływające blisko powierzchni, rzucając się za nimi pod wodę z gałęzi zwisających nisko nad powierzchnią. Zimorodka można spotkać wzdłuż rzeki Redy. Z niewielkimi rzeczkami œciœle związane jest występowanie pliszki górskiej (Motacilla cinerea). Gatunek ten jest elementem fauny charakterystycznym przede wszystkim dla terenów górskich i podgórskich, jednak od połowy XIX wieku obserwuje się stopniową ekspansję pliszki górskiej w kierunku północnym. Na terenie Parku jej gniazdowanie okreœla się jako prawdopodobne, natomiast jej lęgi stwierdzono blisko granic Parku. Mile widziani obserwatorzy tak pięknej przyrody Władysławowa i okolic.

Ptaki Parku Nadmorskiego

Ptak - Nadmorski park krajobrazowy

Ptak - Nadmorski park krajobrazowy

Zbiorowisko ptaków Nadmorskiego Parku Krajobrazowego Władysławowo ogólnie znana jest dobrze przez opracowywania badawcze realizowane przez ornitologów. Teren Parku jest corocznie odwiedzany przez liczne rzesze miłoœników ptaków nie tylko z Polski. Ich obserwacje również przyczyniają się do lepszego poznania statusu poszczególnych gatunków. Bogata awifauna, a co za tym idzie atrakcyjnoœć tego terenu dla obserwatorów ptaków spowodowana jest z jednej strony mozaiką siedlisk, a z drugiej położeniem na przecięciu się dwóch dużych szlaków migracji. Pierwszy z nich wiedzie z północnego-wschodu na południowy-zachód, wzdłuż południowych wybrzeży Bałtyku, a drugi z północy na południe i południowy-wschód, nad œródlądziem. Ponadto płytki akwen Zatoki Puckej Wewnętrznej, leżący w granicach Parku/Władysławowo, Swarzewo, Chałupy, KuŸnica, Jastarnia, Rowy, itp/, jest jedną z najważniejszych ostoi ptactwa wodnego w skali kraju, a dla niektórych gatunków także w skali Europy. W okresie migracji gromadzi się tu wiele tysięcy ptaków, znajdująe tu doskonałe warunki do odpoczynku przed następnym etapem wędrówki. Pewnego rodzaju wyznacznikiem atrakcyjnoœci terenów Nadmorskiego Parku dla ptaków jest doœć regularne rejestrowanie pojawów gatunków bardzo rzadko pojawiających się w naszym kraju. W ostatnim dwudziestoleciu aż 13 z nich stwierdzono tu po raz pierwszy w Polsce. W sumie na terenie Parku odnotowano do roku 1996 występowanie 333 gatunków ptaków na nieco ponad 400 stwierdzonych w całej Polsce. Szczególne miejsce wœród awifauny tego obszaru zajmują ptaki wodne i wodno-błotne. Bardzo bogaty zestaw gatunków z tej grupy jest jedną z najbardziej charakterystycznych cech Przyrody Nadmorskiego Parku. Tutaj wspomniano tylko najważniejsze gatunki, ponieważ całoœciowe omówienie bogatej przyrody tego rejonu daleko wykracza poza ramy tego artykułu.

Zdecydowanie największe znaczenie dla ptaków w okresie lęgowym mają rejon ujœcia rzeki Redy (między Osłoniniem i Mechelinkami) oraz Bielawskie Błota. Jeszcze do niedawna ważnymi miejscami lęgowymi były podmokłe łąki i trzcinowiska koło Jastarni oraz Władysławowa.

Spoœród ptaków gniazdujących na terenach podmokłych najcenniejszymi gatunkami są biegus zmienny (Calidris alpina), łęczak (Tringa glareola), ostrygojad (Haematopus ostralegus), ohar {Tadorna tadorna), rybitwa białoczelna (Sterna albifrons), szlachar (Mergus serrator), błotniak łąkowy (Circus pygargus) i pliszka cytrynowa (Motacilla citreola). Biegus zmienny gniazduje na podmokłych łąkach rezerwatu Beka i między Rewą i Mechelinkami. Mimo że stwierdza się tu ostatnio tylko kilkanaœcie par lęgowych, jest to wciąż największe skupienie gniazd tego gatunku w Polsce. Przebywając we Władysławowie zapraszamy do skorzystania z tutejszych kwaterodawców.

Rezerwaty nadmorskie

Nadmorski park krajobrazowyRezerwaty nadmorskie.

Najcenniejsze fragmenty przyrody Nadmorskiego Rezerwatu są objęte specjalnymi formami ochrony. Na terenie Parku Nadmorskiego leżą cztery rezerwaty (Białogóra, Piaœnickie Łąki, Przylądek Rozewie, Beka), oraz szeœć projektowanych (Widowo, Rosettowe Buki, Lisi Jar, Rudnik, Słone Łąki. Rzeczne Łąki), wszystko w okolicach Karwi, Jastrzębiej Góry, Władysławowa. Ponadto w otulinie Parku znajdują się kolejne cztery rezerwaty (Babnica, Zielone, Woskownica Bielawskiego Błota i Moroszka Bielawskiego Błota). Walory przyrody wszystkich wymienionych obiektów i ich ranga znacznie wykraczają poza granice Parku, a kilka z nich ma unikatowy charakter w skali całego kraju.

Białogóra to rezerwat florystyczny o powierzchni 55,75 ha, utworzony w 1972 r., położony w zachodniej częœci Parku w pobliżu Białogóry. Obejmuje on kompleks zagłębień między wydmowych i niewysokich wydm na zapleczu głównego pasa wydm nadmorskich.

Przyroda rezerwatu ma charakter unikatowy w skali całego wybrzeża polskiego, a pod wieloma względami również i na tle kraju. W płytko zatorfionycli zagłębieniach znajduje się najbogatsze w gatunki i zbiorowiska stanowisko atlantyckiej roœlinnoœci torfowiskowej w Polsce. Do najważniejszych gatunków należą budujące swe zbiorowiska: ponikło wielołodygowe Eleocliaris multicaulis na swym jedynym na Pomorzu stanowisku, a zarazem jednym z pięciu w Polsce, wrzosiec bagienny (Erica tetralix), woskownica europejska Myrica gale i przygiełka brunatna (Rhynchospora fusca), a z innych rzadkoœci florystycznycli warto wymienić między innymi gnidosza leœnego (Pedicularis sylvatica), jeżoglówkę pokrewną (Sparganium angustifolium) i brzeżycę jednokwiatową CLitorella uniflora). Wydmy między zagłębieniami są poroœnięte przez jedne z najpiękniejszych na wybrzeżu fitocenoz boru nadmorskiego (Empetro nigri-Pinetum), zróżnicowanego zależnie od warunków wilgotnoœciowych. Ogromni) wartoœć botaniczną i krajobrazową rezerwatu dopełniają jego walory ornitologiczne, zagłębienia stanowią bowiem miejsce gniazdowania żurawi, a także ich odpoczynku w trakcie przelotów.

Obecnie planuje się powiększenie rezerwatu do powierzchni około 211 ha. Piaœnickie Łąki to rezerwat florystyczny o powierzchni 56,23 ha, utworzony w 1959 r., obejmuje fragment lasu i łąk położony między Piaœnicą i jej zanikającym starym korytem, w pobliżu ujœcia rzeki do morza/kolo Władysławowa/. W rezerwacie jest chroniona przede wszystkim unikatowa roœlinnoœć zmienno wilgotnych łąk trzęœlicowych (Molinietum itii ilioeuropaeum) z licznie, niekiedy masowo rosnącymi gatunkami rzadkimi i ginącymi na całym niżu europejskim: kosaćcem syberyjskim (Iris sibirica), mieczykiem dachówkowatym (Gladiolus imbricatus) (oba chronione), selernicą żyłkowaną (Cnidium dubium), fiołkiem mokradłowym (Viola stagnina), tu-i/,ycami Buxbauma, Hosta i Hartmanna (Carex buxabumi, C. hostiana i C. hartmannii) i innymi. Wiele z tych roœlin, podobnie jak cale zbiorowisko, ma w rezerwacie swoje jedyne stanowisko w regionie gdańskim, a jedno z ostatnich na Pomorzu. Turzyca Buxbauma występuje tak licznie, że w wilgotnych zagłębieniach w kompleksie łąk tworzy własne zbiorowisko, znane tylko z kilku miejsc w kraju. Na niewielkich pagórkach wœród mokrych łąk zachowały się fragmenty psiary krzyżownicowej (Polygalo-Nardetum), w której między innymi roœnie wrzosiec bagienny (Erica tetralix) i podkolan biały (Platanthera bifolia)’, jest to icdyne znane w Polsce stanowisko tej zachodniej postaci zespołu. Wartoœć iczcrwatu wzbogacają bardzo interesujące lasy dębowe i dębowo-brzozowe, odznaczające się między innymi łanowym występowaniem konwalii, a także liczne fitocenozy szuwarów i młak niskoturzycowych.

Przylądek Rozewie to rezerwat krajobrazowy o powierzchni 12,17 ha powstał w 1957 r. i jest położony w pobliżu latarni morskiej w Rozewiu. Rezerwat leży na zboczu klifu, który w celu ochrony latarni został ustabilizowany na początku stulecia poprzez wybudowanie betonowej opaski u jego podnóża. Zatrzymanie abrazji, czyli stałego niszczenia klifu przez fale morskie, pozwoliło na rozwój lasu. Obecnie panują tu lasy bukowe ze 100-letnimi, a miejscami nawet 160-letnimi drzewostanami; jest to żyzna buczyna pomorska (Melico-Fagetum) i kwaœna buczyna niżowa (Luzulo pilosae-Fagetum), a w najniższej częœci zbocza, gdzie występują wysięki wody – żyzny las mieszany z drzewostanem budowanym przez klony i jawory.

Beka torezerwat faunistyczny utworzony w 1988 r. na powierzchni 193,01 ha. Obejmuje obszar położony na dnie doliny Redy przy brzegu Zatoki Puckiej, między podstawą zboczy wysoczyzny w Mrzezinie a ujœciowym odcinkiem Zagórskiej Strugi.

W rezerwacie jest chronione jedno z powierzchniowo największych w Polsce stanowisk roœlinnoœci halofilnej, czyli słonolubnej, która rozwija się na glebach zasolonych w wyniku zalewów wodami Zatoki. Największy obszar zajmuje tu slonawa (Juncetum gerardi), czyli zbiorowisko łąkowo-pastwiskowe budowane przez sit Gerarda wraz z licznymi innymi słonoroœlami, jak miecznik nadmorski (Glaux marítima) (chroniony), babka nadmorska (Plantago marítima), œwibka morska (Triglochin marítima) i inne. Wilgotniejsze miejsca w kompleksie słonaw zajmuje półhalofilny szuwar oczeretowy (Scirpetum maritmi) z sitowcem nadmorskim (Bulboschoenus maritimus) i oczeretem Tabernaemontana (Schoenoplectus tabernaemontani). Trzecim halofilnym zbiorowiskiem jest zajmujący znikome powierzchnie zespół muchotrzewa solniskowego i mannicy odstającej (Puccinellio-Spergularietum). U podstawy zboczy w północnej częœci rezerwatu na słabych wyciękach wody zawierającej węglan wapnia, występuje kilka bardzo rzadkich roœlin charakterystycznych dla nakredowych torfowisk. Są to między innymi (chronione) storczyki lipiennik Loesela (Liparis loeseli) i kruszczyk błotny (Epipactis palustris) oraz tłustosz pospolity (Pinguicula vulgaris).

Rezerwat Beka i jego okolice są cenną ostoją ptaków. Lęgną się tu m.in. gatunki rzadko gnieżdżące się w Polsce takie jak: szlachar (Mergus serrator) (1 para), pliszka cytrynowa (Motacilla citreola) (3-4 pary), biegus zmienny (Calidris alpina schinzii) (5-8 par) i ohar (Tadorna tadorna) (1-2 pary). Beka jest jednym z najważniejszych w skali kraju miejsc przystankowych dla wędrujących siewkowców. W okresie migracji zatrzymują się tu liczne stada ptaków wodnych i wodno-błotnych. Co roku obserwuje się tu ich wielogatunkowe zgrupowania przekraczające kilka tysięcy osobników. Na płytkich wodach Zatoki Puckiej zimują też licznie ptaki wodne. Najliczniej spotyka się gągoła (Bucephala clangula), łabędzia niemego (Cygnus olor), krzyżówkę (Anas piatyrhynchos), a w mroŸniejsze zimy także nurogęsia (Mergus merganser).

Widowo rezerwat leœny o powierzchni 104,20 ha, położony jest między Dębkami i Karwieńskimi Błotami/Karwia/ w bardzo interesującym kompleksie wydm nadmorskich, sięgających 22 m wysokoœci i poroœniętych przez bardzo zróżnicowane zbiorowiska roœlinne. Największą rolę przestrzenną w rezerwacie odgrywają różne stadia rozwojowe boru nadmorskiego (Empetro nigri-Pinetum), w którym znaczna częœć drzewostanów pochodzi ze sztucznych nasadzeń prowadzonych w celu stabilizacji wydm. Na kulminacjach wałów i pagórków wydmowych zachowały się jeszcze typowe dla niezalesionej szarej wydmy murawy z kocankami i jasieńcem piaskowym (Helichryso-Jasionetum). Na wydmach położonych dalej od morza występują bardzo interesujące lasy dębowe z dębem szypułkowym w drzewostanie, leszczyną w podszyciu i łanami konwalii w ranie. Na granicy z przylegającą do nich od południa zatorfioną równiną Błot Przymorskich utrzymują się natomiast lasy łęgowe. Walory krajobrazu i roœlinnoœci uzupełnia występowanie kilku chronionych gatunków roœlin, między innymi storczyków podkolana białego (Platanthera bifolia), kruszczyka rdzawoczerownego (Epipactis atropurpurea) i tajęży jednostronnej (Goodyera repens).

Rosettowe Buki planowany rezerwat krajobrazowy o powierzchni 5,70 ha ma chronić fragment klifu w Jastrzębiej Górze. Celem utworzenia rezerwatu jest ochrona fragmentu klifu nadmorskiego poroœniętego przez wielogatunkowe lasy i zaroœla. Ich bogactwo florystyczne i żyznoœć siedlisk w znacznym stopniu jest wynikiem licznych wysięków wody na zboczu. Rezerwat ten stanowiłby bardzo cenne uzupełnienie “Przylądka Rozewie”.

Lisi Jar jest towąska, malownicza dolina erozyjna, położona w strefie krawędziowej wysoczyzny między Rozewiem a Jastrzębią Górą, jest planowana do wzięcia pod ochronę w postaci rezerwatu krajobrazowego o powierzchni 2,99 ha. Zbocza i dno doliny są poroœnięte głównie przez acidofilny las bukowy (Luzulo pilosae-/’agetum) ze starym, około 100-letnim drzewostanem. We florze liczącej około 100 gatunków roœlin naczyniowych na uwagę zasługuje występowanie bluszczu. Ii-go młode okazy o trójklapowych liœciach płożą się po ziemi i miejscami budują /warte kobierce, natomiast dojrzałe o liœciach podobnych kształtem do bzu lilaka wspinają się na drzewa i tam kwitną.

Rudnik (Wąwóz Chłapowski)/okolice Chłapowa/- projektowany rezerwat krajobrazowy o powierzchni 24,79 ha obejmuje położoną w okolicy Chłapowa/Władysławowo-Swarzewo// bardzo malowniczą dolinę erozyjną, rozcinającą krawędŸ Kępy Swarzewskiej, a także niewielki fragment przylegającego klifu. Zbocza i duo doliny są poroœnięte przede wszystkim przez zaroœla żarnowca miotlastego (Cytisus (Sarothamnus) scoparius), którego żółte kwiaty w okresie kwitnienia w czerwcu nadają wąwozowi niezapomniany widok. Mniejsze powierzchnie zajmuje roœlinnoœć suchych, napiaskowych muraw, skupiona głównie na wystawionych na południe stokach wąwozu w dolnym jego odcinku. Roœlinnoœć lukowo-pastwiskowa jest rozmieszczona mozaikowo między krzewami żarnowca oraz w pobliżu dna doliny. Na klifie nadmorskim największą rolę odgrywają /.aroœla rokitnika (Hippophae rhamnoides).

Słone Łąki /Władysławowo/- planowany jako rezerwat halofilny o powierzchni 27,72 ha, a jego utworzenie jest postulowane już od 1928 roku.

Przedmiotem ochrony jest roœlinnoœć halofilna (słonolubna), która rozwija się na pastwiskach na niskim, zatorfionym brzegu Zatoki Puckiej we Władysławowie. Pod względem powierzchniowym panuje tu słonawa (Juncetum gerardi), a mniejsze powierzchnie zajmują szuwary trzcinowe (Phragmitetum communis) i oczeretowe (Scirpetum maritimi). Poza zasięgiem wpływu wód słonawych rozwijają się inne zbiorowiska łąkowe. Choć Słone Łąki nie charakteryzują się krajobrazem tak efektownym jak w wielu innych zakątkach Nadmorskiego Parku Krajobrazowego, to jednak odznaczają się one ogromnymi walorami flory-slycznymi i należą do najcenniejszych skupień roœlinnoœci halofilnej w Polsce. W projektowanym rezerwacie obficie występują duże populacje znacznej liczby roœlin halofilnych, w tym jarnika solankowego (Samolus valerandi) rosnącego tu na najbardziej wschodnim stanowisku w obrębie swego zasięgu.

Na Słonych Łąkach/Władysławowo/ i na przyległym, płytkim akwenie Zatoki Puckiej w okresie przelotów można spotkać duże stada ptaków wodnych. Najliczniej gromadzą się In mewy (Larus spp.), łyski (Fulica atra), łabędzie nieme (Cygnus olor) i różne gatunki kaczek właœciwych (Anas spp.). Niekiedy też zatrzymują się tu ptaki siewkowe, takie jak biegus zmienny, kszyk i łęczak oraz gęsi (Anser spp.).

Kzeczne Łąki/Rewa/- rojektowany rezerwat faunistyczny o powierzchni 177,76 ha, rozciąga się między Rewą a Mechelinkami. W jego szacie roœlinnej najcenniejszymi składnikami są ugrupowania roœlinnoœci halofilnej – słone łąki i pastwiska (Juncetum gerardi) i półhalofilny szuwar oczeretowy (Scirpetum maritimi) oraz niskie, rozwiane wydmy na brzegu morza, na których znajduje się najobfitsze w regionie gdańskim i jedno z największych w Polsce stanowisk mikołajka nadmorskiego (Eryngium maritimum); inwentaryzacja przeprowadzona w ostatnich latach wykazała obecnoœć 1800 jego osobników. Znaczne powierzchnie planowanego rezerwatu są poroœnięte przez szuwary trzcinowe, które z wilgotnych obniżeń rozprzestrzeniają się na słonych łąkach w wyniku zaniechania ich użytkowania. Jedyny, lecz bardzo ważny fragment lasu, z drzewostanem budowanym przez olchę, znajduje się w południowo-zachodniej częœci rezerwatu. Pod względem ornitofauny teren ten zbliżony jest charakterem do rezerwatu Beka. Najcenniejszymi gatunkami lęgowymi są tu biegus zmienny (5-10 par), pliszka cytrynowa (4 pary), rybitwa bialoczelna (Sterna albifrons) (2-4 pary), gęœ gęgawa (Anser ans er) (1-2 pary), kropi atka (Porzana por zana), zielonka (Porzana parva) (1 para), ohar (Tadorna tadorna) (2-5 par) i ostrygojad (Haematopus ostralegus) (1 para). W okresie wędrówki wiosennej na zalanych wodą łąkach zatrzymują się duże stada kaczek i siewkowców. Spoœród kaczek najliczniej spotyka się œwistuna (Anas penelope), cyraneczkę (Anas crecca), płaskonsa (Anas clypeata) i rożeńca (Anas acuta). Dominujące gatunki z grupy siewkowych to łęczak (Tringa glareola) i batalion (Philomachus pugnax) Bataliony odbywają też tu zbiorowe toki. W niewielkim lesie olchowym znajduje się kolonia czapli siwych (Adrea cinerea), licząca ok. 80 gniazd. Razem z czaplami gnieŸdzi się tu też  para kruka (Corvus corax).

Rzeczne Łąki/Rewa/ są jednym z niewielu miejsc w Polsce, w którym można spotkać wszystkie trzy krajowe gatunki ropuch: paskówkę (Bufo calamita), ropuchę szarą (Bufo bufo) i ropuchę zieloną (Bufo viridis). Odbywają one tu swoje gody i zimują na dnie małych zbiorników wodnych.

Babnica /Białogóra/- utworzony w 1996 r. rezerwat florystyczny o powierzchni 2,04 ha, położony jest na zachód od Białogóry. Obejmuje on fragment stromego zbocza wydmy parabolicznej, poroœniętej przez naturalny las bukowo-dębowy z drzewostanem w wieku ok.140 lat. Ten typ lasu w przeszłoœci występował na wielu wydmach nadmorskich, zanim nie został wyparty przez bory sosnowe; jego stanowisko w Babnicy w pewnym sensie ma więc reliktowy charakter. Największym walorem flory stycznym rezerwatu jest występowanie w nim aż 59 gatunków porostów, z których większoœć roœnie na korze starych buków i dębów. Wiele z nich należy do rzadkich i bardzo rzadkich w Polsce i na Pomorzu, a ponad połowa gatunków rosnących w rezerwacie w Polsce jest zagrożona wymarciem i znajduje się na “Czerwonej liœcie porostów zagrożonych w Polsce”. Wœród nich są również gatunki prawnie chronione, jak granicznik płucnik (Lobaria pulmonaria), brodaczka kępkowa (Usnea hirta) i brodaczka kędzierzawa (Usnea comosa).

Zielone- rezerwat florystyczny utworzony w 1983 r. na powierzchni 17,08 ha (w tym centralna częœć o pow. 7,79 ha pod ochroną œcisłą i 9,29 pod ochroną częœciową). W rezerwacie jest chronione najobfitsze w regionie stanowisko najpiękniejszej krajowej liany (czyli pnącza o zdrewniałej łodydze) – wiciokrzewu pomorskiego (Lonicera periclymenum). Gatunek ten ma centrum występowania w zachodniej Europie, a swój wschodni kraniec zasięgu osiąga na Mierzei Wiœlanej. W Zielonem wiciokrzew znajduje bardzo korzystne warunki dla rozwoju w wilgotnym, acidofilnym lesie brzozowo-sosnowym o bogatej strukturze warstwowej. Występuje on we wszystkich warstwach roœlinnoœci tworząc miejscami zwarty, gęsto splątany gąszcz, pnie się na krzewy i oplata liczne drzewa wspinając się na nie do wysokoœci 20 m.

Woskownica Bielawskiego Biota- rezerwat florystyczny o powierzchni 33 ha został utworzony w 1977 r. dla ochrony stanowiska woskownicy europejskiej (.Myrica gale) – krzewu występującego w Polsce tylko w kilku miejscach w wąskim pasie przymorskim. Rezerwat obejmuje niewielki, sztucznie wydzielony wycinek dużego kompleksu torfowiska Bielawskiego Błota, na którego obrzeżach do niedawna rozciągały się i o/ległe zaroœla tego krzewu.

Moroszka Bielawskiego Biota- rezerwat florystyczny o powierzchni 8,40 ha powstał w 1977 r. w celu ochrony bardzo rzadkiej w Polsce maliny moroszki (.Rubus chamaemorus), gatunku występującego głównie w strefie borealno-arktycznej. Rezerwat jest sztucznie wyciętym fragmentem torfowiska Bielawskiego Błota, które na skutek długotrwałego odwadniania, eksploatacji torfu i wielokrotnych pożarów utraciło już wiele ze swoich botanicznych wartoœci.

Bielawa –  rezerwat “Bielawa” o powierzchni 747,36 ha, w którego granicach znajdą się oba małe obiekty. Jeszcze na początku XX wieku na Bielawskim Błocie dominowały zbiorowiska roœlinne właœciwe dla torfowisk otwartych, tzn. nie poroœniętych lasem. Tworzyły je między innymi różne gatunki torfowców, wrzosiec bagienny (Erie a tetralix), woskownica europejska (Myrica gale) i rosiczka okrągłolistna (Drosera rotun-difolia), modrzewnica (Andromeda polifolia) oraz wełnianka pochwowata (i.riophorum vaginatum) i wąskolistna (E. angustifolia). Można przypuszczać, że właœnie od masowo owocujących wełnianek pochodzi nazwa Bielawskiego Biota (inna etymologia nazwy może być wyprowadzona od mgieł i oparów zalegających nad torfowiskiem). Na obrzeżach dominowały wilgotne wrzosowiska. Współczesne siedliska i szata roœlinna Bielawskich Błot są bardzo silnie zmienione w wyniku odwodnień, eksploatacji torfu i pożarów. Dawne zbiorowiska roœlinne nie zachowały się, a pozostały jedynie pojedyncze gatunki roœlin torfowiskowych, które ze względu na postępującą ciągle degradację siedlisk i sukcesję roœlinnoœci nie-torfowiskowej (leœne, zaroœlowe) są skrajnie zagrożone w swojej egzystencji i występują na pojedynczych stanowiskach. Prowadzone zabiegi ochrony czynnej mają na celu odtworzenia przynajmniej częœci dawnych walorów torfowiska.

Pomimo zmian siedlisk i szaty roœlinnej, przyroda Bielawskiego Błota wciąż odznacza się ogromnymi walorami ornitologicznymi. Jest to jedyne miejsce w Polsce, gdzie regularnie gniazduje kilka par lęczaka (Tringa glareola). Bardzo licznie spotyka się tu żurawie (Grus grus). Oprócz kilku par gniazdowych przebywa tu stado 100-300 osobników nielęgowych i zatrzymują się przelotne stada, liczące nawet do 600 osobników tego gatunku. Wœród ssaków występują jeleń, borsuk, a sporadycznie łoœ.

Zwiedzając w/w Rezerwaty Nadmorskie można skorzystać z bogatej bazy noclegowej oferujących pokoje, noclegi, kwatery w DW, apartamentach, czy hotelach w miejscowoœciach takich jak Władysławowo, Jastrzębia Góra, Karwia, Ostrowo, Chłapowo, i wiele innych nadmorskich miejscowoœci. Prawie z każdego zakątka Polski można dotrzeć do Władysławowa i innych miejscowoœci koleją, czy PKS. Na miejscu można skorzystać z usług Radio Taxi Władysławowo tel. 666 865 344 , lub 58 674 26 26

wzor. na mat. A. Janty